ẨM THỰC SRI LANKA - ẢNH HƯỞNG TỪ VĂN HOÁ THỰC DÂN CHÂU ÂU

Ẩm thực của Sri Lanka chịu nhiều ảnh hưởng từ văn hóa thực dân Châu Âu và những thương nhân nước ngoài đến Sri Lanka buôn bán. Phong cách ẩm thực Ấn Độ, Bồ Đào Nha, Hà Lan, Anh cùng với những hương vị truyền thống bản địa đã tạo nên nhiều món ăn hấp dẫn của Sri Lanka .

Tổng quát thì ẩm thực Sri Lanka chịu nhiều nhất ảnh hưởng của ẩm thực miền Nam Ấn Độ, Cơm là món ăn chủ yếu hàng ngày và có cả trong các dịp đặc biệt. Trong khi đó, các món cà ri cay lại là món ăn ưa thích của người dân nơi đây vào bữa trưa và bữa tối. Các món cà ri của Sri Lanka không chỉ được làm từ thịt hoặc cá, bò, gà truyền thống mà còn được làm từ trái cây như khóm, xoài, cóc, rau cải và thậm chí từ củ quả như cà ri khoai, cà ri củ cải đỏ, cà ri đậu lăng, chính vì vậy cà ri ăn cùng cơm là món ăn rất phổ biến trong những bữa ăn hằng ngày. Món ăni Sri Lanka có nhiều loại từ món mặn chế biến tinh vi, cho đến một loạt món chay đơn giản mang tính văn hóa Phật giáo.

Cá, rau quả, hải sản và gia vị là những nguyên liệu chủ yếu của những món ngon ở Sri Lanka, do là quốc đảo nên nền chăn nuôi gia súc kém phát triển nên các loại thịt không là nguyên liệu chính của ẩm thực Sri Lanka.
 

Đặc trưng bữa ăn trong ẩm thực Sri Lanka

Một bữa ăn điển hình của người Sri Lanka bao gồm một món cà ri chính (làm từ cá, gà, bò, lợn hoặc cừu), và một vài món cà ri khác làm từ rau và đậu lăng. Ngoài ra còn có thêm đĩa dưa góp, các loại sốt và một loại sốt rất cay có tên gọi "sambol". Các món ăn nơi đây được chế biến đều có thêm nguyên liệu là nước cốt dừa và nó mang lại hương vị đặc trưng cho nền văn ẩm thực này.

Người Sri Lanka sử dụng các loại gia vị rất tự do và thường không tuân theo một công thức chính xác nào, do đó món cà ri sẽ có sự khác biệt về mùi vị. Một phần do người dân đến từ các vùng khác nhau trên hòn đảo có truyền thống nấu ăn theo những cách khác nhau. Hơn nữa những người dân tộc và các nhóm tôn giáo lại nấu ăn theo phong tục của họ tạo ra sự đa dạng, phong phú, biến chuyển không ngừng cho các món ăn. "Hopper" là một loại món ăn cổ truyền của Sri Lanka, được dùng chủ yếu cho bữa sáng và thường dùng kèm với "Lunu miris". Đây là một loại sốt rất cay làm từ hành đỏ và các loại gia vị. Hopper làm từ bột gạo, nước cốt dừa và một chút rượu cọ được cho vào tạo vị chua và làm tăng khả năng lên men của bột.

Mặc dù món ăn Sri Lanka tương tự như món ăn miền Nam Ấn Độ ở việc sử dụng ớt, bạch đậu khấu, thìa là, rau mùi và các loại gia vị khác nhưng nó vẫn có hương vị riêng. Thường thì người dân địa phương sử dụng các nguyên liệu tự nhiên như cá ở vùng biển Maldive. Nói chung món ăn Sri Lanka cay hơn rất nhiều so với món ăn miền nam Ấn Độ. Trong đó, nhiều món ăn Sri Lanka được cho là những món ăn cay nhất thế giới.
 

Các món ăn truyền thống và nổi tiếng Sri Lanka

Cà ri mít

Độc đáo nhất có lẽ phải kể đến món cà ri mít. Trái mít xanh cắt miếng đem nấu cà ri là món ăn rất được người Sri Lanka ưa chuộng. Món ăn này có hương vị hết sức độc đáo, là sự kết hợp của cà ri cay cay, beo béo với những miếng mít xanh ngọt nhẹ.
 

Cà ri rau củ

Cà ri rau của cũng khá đa dạng ở Sri Lanka. Cũng giống như các món cà ri trái cây, cà ri củ dền có một số món nổi bật hơn những món khác như là cà ri củ cải đường. Ngọt, mặn, cay, một chút giòn và xung quanh tuyệt vời, cà ri củ cải Sri Lanka không giống ai và đó là món ăn nhất định phải thử.
 

KOTTU

Kottu cũng là một trong những món ngon đường phố đặc trưng của ẩm thực Sri Lankan. Thành phần của món ăn này bao gồm rau, trứng, thịt bằm nhỏ được nêm nếm gia vị và một chút tỏi băm nhỏ. Tất cả trộn đều lên giống như cơm chiên thập cẩm, thường được dùng cho bữa sáng.

Có đến hơn 20 loại Kottu khác nhau, từ cá, gà, thịt muối, pho mát… Món ăn này được phục vụ với nước sốt cà ri cay, bạn có thể dùng để chấm hoặc trộn với món Kottu của mình.
 

DHAL

Dhal hay món cà ri đậu lăng là món ăn chính của người Sri Lanka, thường được ăn hai hoặc ba lần một ngày. Đậu lăng được nấu trong sữa dừa, hành tây, ớt xanh thơm ngát và các loại gia vị như quế, thì là, cây ngải hương và lá pandan. Món ăn này ngon hơn khi được nấu trong một nồi đất sét truyền thống.
 

LAMPRAIS

Lamprais là món ngon truyền thống thường được người Sri Lanka dùng vào bữa trưa chủ nhật. Gia vị để làm món ăn này bao gồm quế, thảo quả và sambol sameni, sau đó được gói trong một búp lá chuối để tạo mùi thơm khi thưởng thức.
 

WATALAPPAN

Watalappam là món tráng miệng yêu thích số 1 của người Sri Lanka. Món bánh này gồm cốt dừa, sữa đặc, đường thốt nốt, trứng, gia vị có quế, nhục đậu khấu, đôi khi còn có thêm cả hạt điều. Những nguyên liệu này sẽ được trộn đều rồi hấp chín, khá giống với món bánh flan nhưng béo ngọt và thơm mùi dừa hơn rất nhiều.

POL SAMBOL

Pol Sambol là một loại gia vị hoặc chế biến như một sald tuy hơi khô gồm dừa khô, hành tím, ớt khô, nước chanh, muối và cá khô vụn trộn cùng nhau. Pol Sambol có vị cay cay mặn ngọt, thơm mùi dừa khá thú vị, thường được rắc trang trí hoặc để chấm nhiều món ăn khác. Pol Sambol có thể ăn cùng cơm, cà ri, Kottu, hoặc đơn giản chỉ là với vài lát bánh mì

HOPPERS TRỨNG

Đây là món ăn truyền thống được thưởng thức vào bữa sáng của người Sri Lanka. Món ăn này được làm từ bột gạo, sữa dừa và có thêm một quả trứng ở phần giữa của bánh để tạo mùi thơm và vị ngấy béo. Món ăn này được bày bán rất nhiều trên đường phố và có thể ăn kèm với cà ri và được phục vụ với một sambol cay.

Cua nấu cay

Hải sản đóng một vai trò quan trọng trong chế độ ăn uống và cua là món ngon nổi tiếng khắp thế giới vì thịt ngọt, béo ngậy của Sri Lanka. Cua được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như: cua nấu tiêu, cua ớt cay và cà ri cua.
 

Cà ri cá chua (Ambul Thiyal)

Do hải sản đóng vai trò quan trọng trong ẩm thực Sri Lanka món cà ri cá chua đã trở thành món ăn không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày của người dân nơi đây. Những người giàu thường sử dụng gà, cá, bò, heo và thịt cừu là nguồn đạm chính trong việc chế biến các loại cà ri. Tầng lớp bình dân thì lại ưa chuộng các loại cá khô mặn được nhập từ Maldives hoặc từ các thành phố biển khác ở Sri Lanka để chế biến.

Cà ri cá là sự pha trộn của các loại gia vị như hạt tiêu đen, quế, nghệ, tỏi, lá dứa. Thành phần quan trọng nhất của món ăn này là một loại trái cây đặc biệt giống như me, gọi là goraka (còn được gọi là garcinia cambogia hoặc brindle berry) được sử dụng để mang lại hương vị chua cay đặc trưng của món ăn địa phương này.
 

ACHCHARU

Achcharu là từ dùng chung để chỉ những loại trái cây, rau quả được dầm với ớt bột và gia vị cà ri. Achcharu được bày bán rất phổ biến ở những xe đẩy, trong những khu chợ và trên đường phố.
Achcharu thường được khách mua về nhấm nháp ngay hoặc làm món ăn kèm trong bữa ăn. Hương vị của Achcharu là sự bùng nổ mạnh mẽ của gia vị với rau quả tươi giòn. Những loại Achcharu được người Sri Lanka yêu thích nhất là xoài, dứa, cóc và mận.
 

Ulundhu Vadaj

Đây là món vặt Sri Lanka làm từ đậu lăng nấu chín, sau đó xay ra thêm gia vị, ớt, hành lá xắt nhỏ nêm nếm nắn hình chiếc bánh cam của Việt Nam rồi chiên trong dầu.
Món vặt này được bán ngập phố phường, trên các chuyến tàu hỏa, hay xe buýt. Nói chung là lúc nào cũng thấy ai đó bán. Vị khá ngon, giòn ngoài mềm trong.